Theo tiêu chuẩn Quốc Gia ( TCVN ) TCVN 14186:2024 và ISO 17679:2016 ( TCVN 14186:2024 do Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam biên soạn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố ) định nghĩa spa như sau:

Spa là ” những khu nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe với các biện pháp chữa lành sử dụng tài nguyên thiên nhiên của đất và khoáng chất (ví dụ: suối khoáng), biển hoặc khí hậu – có thể kết hợp với các biện pháp trị liệu chăm sóc sức khỏe phù hợp ”  một “spa chăm sóc sức khỏe” hướng đến tăng cường và cân bằng tất cả các yếu tố tạo nên sức khỏe của mỗi cá nhân, bao gồm sức khỏe về thể chất, tâm trí, cảm xúc, xã hội và tinh thần. Các khách hàng của spa chăm sóc sức khỏe mong muốn có thể được “hoàn toàn thư giãn”, phục hồi sức khỏe thông qua tĩnh dưỡng nghỉ ngơi, cân bằng cơ thể, tâm trí, trái tim và niềm tin để họ sẵn sàng trở lại hoàn toàn với cuộc sống hằng ngày. 

Định nghĩa wellness spa theo tiêu chuẩn quốc tế của Viện sức khỏe toàn cầu ( global wellness institute )  được khái niệm như sau:

Wellness Spa (thường được dịch là “Spa Chăm sóc Sức khỏe Toàn diện” hoặc “Spa Chăm sóc Sức khỏe Chủ động”) là một cơ sở cung cấp các dịch vụ và trải nghiệm đa dạng nhằm mục đích cải thiện và duy trì sức khỏe tổng thể, bao gồm cả thể chất, tinh thần và tâm hồn. Khác với các spa truyền thống chỉ tập trung vào thẩm mỹ hoặc thư giãn đơn thuần, wellness spa hướng đến một triết lý sống khỏe mạnh, cân bằng và bền vững. Điểm cốt lõi của wellness spa là cách tiếp cận toàn diện (holistic), coi con người là một thể thống nhất. Mục tiêu không chỉ là giải quyết các triệu chứng bề mặt như mệt mỏi hay da khô, mà là tìm ra và giải quyết các nguyên nhân gốc rễ, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống lâu dài

Khái niệm chung về spa mà TCVN 14186 và Viện sức khỏe  toàn cầu công bố về cơ bản đều giống nhau nhằm mục đích cải thiện sức khỏe tổng thể bao gồm thể chất, tinh thần và tâm hồn. Để kiến tạo một wellness spa theo tiêu chuẩn quốc tế cần rất nhiều yếu tố. Cùng Kovitech tìm hiểu tiêu chuẩn thiết kế thi công wellness spa.

Phần 1: Triết Lý và Nguyên Tắc Thiết Kế Cốt Lõi

Trước khi đặt nét vẽ đầu tiên, cần phải xác định triết lý nền tảng. Khách hàng có thể tham khảo mô hình wellness spa hoàn hảo tại dự án Garrya Mù Cang Chải để hiểu rõ hơn.

1.1. Thiết kế Lấy Con Người Làm Trung Tâm (Human-Centric Design):

Trong thiết kế wellness spa, “Thiết kế Lấy Con Người Làm Trung Tâm” không phải là một xu hướng thẩm mỹ, mà là triết lý nền tảng và kim chỉ nam cho mọi quyết định. Nó chuyển dịch trọng tâm từ câu hỏi “Không gian này trông như thế nào?” sang “Không gian này mang lại cảm giác như thế nào cho con người ở trong đó?” Triết lý này đặt sự thấu cảm (empathy) vào vị trí cốt lõi, tập trung vào việc thấu hiểu sâu sắc các nhu cầu, mong muốn, cảm xúc và cả những nỗi lo âu của con người để kiến tạo một môi trường có khả năng nuôi dưỡng, chữa lành và hỗ trợ tích cực.

Trong thiết kế wellness spa, “con người” ở đây bao gồm hai đối tượng chính: Khách hàng và Đội ngũ nhân viên. Một thiết kế thành công phải phục vụ tốt cho cả hai.

• Mục tiêu: Mọi quyết định thiết kế đều phải ưu tiên sự thoải mái, an toàn và trải nghiệm cảm xúc của khách hàng và cả nhân viên. Đối với khách hàng, không gian wellness spa không chỉ là nơi diễn ra dịch vụ, mà chính là một phần của liệu pháp. Thiết kế lấy khách hàng làm trung tâm tập trung vào việc tối ưu hóa toàn bộ hành trình trải nghiệm của họ, từ khía cạnh thể chất, tâm lý đến cảm xúc
• Ứng dụng: Tối ưu hóa luồng di chuyển, đảm bảo sự riêng tư, tạo ra những không gian mang lại cảm giác được che chở và nuôi dưỡng. Thiết kế phải dẫn dắt khách hàng một cách nhẹ nhàng từ thế giới bên ngoài đầy căng thẳng vào một không gian tĩnh tại. Luồng di chuyển trong spa phải logic và dễ hiểu, tránh gây cảm giác lạc lõng hay bối rối. Các biển chỉ dẫn tinh tế, hoặc tốt hơn là chính kiến trúc không gian sẽ tự dẫn lối cho khách hàng.

1.2. Kết Nối Thiên Nhiên (Biophilic Design):

Trong bối cảnh đô thị hóa và cuộc sống hiện đại ngày càng tách biệt chúng ta khỏi môi trường tự nhiên, triết lý “Kết Nối Thiên Nhiên” trong thiết kế wellness spa trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Triết lý này, còn được biết đến với thuật ngữ chuyên môn là “Thiết kế Ái sinh” (Biophilic Design), dựa trên một sự thật khoa học: con người có một nhu cầu bản năng, bẩm sinh là được kết nối với thiên nhiên và các dạng sống khác.

Khi được áp dụng vào spa, đây không còn là việc trang trí đơn thuần. Nó trở thành một liệu pháp chủ động, sử dụng sức mạnh chữa lành của tự nhiên để làm dịu tâm trí, phục hồi cơ thể và nuôi dưỡng tâm hồn.

• Mục tiêu: Tích hợp các yếu tố thiên nhiên vào không gian để giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng và tăng cường sức khỏe. Đây là nguyên tắc BẮT BUỘC của wellness spa.
• Ứng dụng:
  • Ánh sáng tự nhiên: Tối đa hóa cửa sổ, giếng trời.
  • Cây xanh: Sử dụng cây thật trong nhà, tường cây, vườn thiền.
  • Yếu tố Nước: Đài phun nước, hồ nước nhỏ, tường nước để tạo âm thanh và cảm giác thư thái.
  • Vật liệu tự nhiên: Gỗ, đá, tre, đất sét, vải sợi tự nhiên (lanh, cotton).

1.3. Thiết kế Hành Trình Trải Nghiệm (The Guest Journey):

Thiết kế một hành trình trải nghiệm wellness spa là việc tạo ra một câu chuyện liền mạch, nơi mỗi không gian và hoạt động đều dẫn dắt khách hàng qua những cung bậc cảm xúc, từ thư giãn, trị liệu cho đến tái tạo năng lượng. Mục tiêu chính là biến một chuyến thăm đơn thuần thành một hành trình đáng nhớ, tác động sâu sắc đến mọi giác quan của khách hàng.

• Mục tiêu: Thiết kế không gian như một câu chuyện, dẫn dắt khách hàng qua từng cung bậc cảm xúc một cách liền mạch, từ lúc bước vào cho đến lúc rời đi.
• Hành trình điển hình:
  1. Chuyển đổi (Transition): Sảnh đón tiếp -> Khu vực tư vấn.
  2. Chuẩn bị (Preparation): Phòng thay đồ -> Khu vực tắm tráng.
  3. Trị liệu (Treatment): Khu vực nóng/lạnh (xông hơi, bể sục) -> Phòng trị liệu chính.
  4. Hồi phục (Recovery): Khu vực thư giãn sau trị liệu -> Phòng trà/khu vực dinh dưỡng.
  5. Tái hòa nhập (Re-entry): Khu vực bán lẻ -> Lối ra.

1.4. Thiết kế Đa Giác Quan (Multi-Sensory Design):

Bằng cách tỉ mỉ chăm chút từng giai đoạn và sử dụng thiết kế đa giác quan một cách tinh tế, bạn sẽ tạo ra một trải nghiệm spa không chỉ dừng lại ở việc trị liệu, mà còn là một hành trình tái tạo toàn diện cho cả cơ thể và tâm hồn.

• Mục tiêu: Tác động và làm dịu cả 5 giác quan để tạo ra một trải nghiệm đắm chìm hoàn toàn.
• Ứng dụng: Ánh sáng (Thị giác), Âm thanh (Thính giác), Mùi hương (Khứu giác), Vật liệu (Xúc giác), Trà thảo mộc (Vị giác). Chi tiết sẽ được làm rõ ở Phần 3.

Phần 2: Quy Hoạch và Bố Trí Không Gian Chi Tiết

Mỗi khu vực chức năng cần được thiết kế với mục đích và tiêu chuẩn riêng.

2.1. Khu Vực Lễ Tân và Sảnh Chờ (The Arrival):

Thiết kế Khu vực Lễ tân và Sảnh chờ trong một wellness spa không chỉ đơn thuần là nơi khách đến và đi, mà còn là cánh cổng dẫn vào một thế giới của sự thư giãn và phục hồi. Mục tiêu là tạo ra một không gian chuyển tiếp liền mạch, giúp khách hàng tách biệt khỏi sự ồn ào bên ngoài và chuẩn bị tinh thần cho hành trình trị liệu phía trước.

• Mục tiêu: Tạo ấn tượng đầu tiên nhẹ nhàng, chào đón. Chuyển đổi trạng thái tâm lý của khách hàng từ “bên ngoài” hối hả vào “bên trong” tĩnh tại.
• Tiêu chuẩn thiết kế:
  • Quầy lễ tân nên sử dụng vật liệu tự nhiên, thiết kế không quá cao để tạo sự gần gũi.
  • Không gian thoáng đãng, tránh cảm giác chật chội.
  • Ghế ngồi thoải mái, được sắp xếp thành các cụm nhỏ để tạo sự riêng tư.
  • Cung cấp nước detox hoặc trà thảo mộc.
  • Khu vực bán lẻ (retail) nên được bố trí tinh tế, không mang tính thương mại quá lộ liễu.

2.2. Phòng Thay Đồ và Tiện Ích (Changing Rooms):

Trong một wellness spa, phòng thay đồ và các tiện ích liên quan không chỉ là nơi khách hàng cất giữ đồ đạc. Đây là một phần quan trọng của hành trình trải nghiệm, nơi khách hàng chuyển mình từ thế giới bên ngoài vào không gian thư giãn và chuẩn bị cho liệu trình. Mục tiêu chính là tạo ra một không gian tiện nghi, sạch sẽ và riêng tư. Điều này giúp khách hàng cảm thấy thoải mái và an toàn, tạo điều kiện tốt nhất để họ bước vào trạng thái thư giãn. Mọi chi tiết, từ ánh sáng đến vật liệu, đều phải được cân nhắc kỹ lưỡng để hỗ trợ mục tiêu này.

• Mục tiêu: Đảm bảo sự riêng tư, an toàn và tiện nghi tuyệt đối. Đây là không gian chuyển tiếp quan trọng.
• Tiêu chuẩn thiết kế:
  • Phân chia khu vực khô (tủ khóa, bàn trang điểm) và khu vực ướt (phòng tắm, nhà vệ sinh) rõ ràng.
  • Tủ khóa (locker) đủ lớn, có khóa an toàn (khóa từ hoặc khóa số).
  • Bàn trang điểm có ánh sáng tốt, gương lớn, máy sấy tóc và các vật dụng cần thiết.
  • Sàn phải chống trơn trượt.
  • Cung cấp đầy đủ khăn tắm, áo choàng, dép đi trong spa chất lượng cao.

2.3. Khu Vực Trị Liệu Nhiệt (Thermal Zone / Wet Area):

Đây là trái tim của wellness spa, nơi khách hàng thực hiện các liệu pháp thanh lọc và chuẩn bị cơ thể trước khi vào liệu trình chính. Thiết kế tại đây phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về an toàn và công năng.

• Mục tiêu: Là trái tim của spa, nơi khách hàng thanh lọc cơ thể và thư giãn sâu trước khi vào liệu trình chính.
• Tiêu chuẩn thiết kế:
  • Phòng xông hơi khô (Sauna): Gỗ tuyết tùng hoặc thông không tẩm hóa chất, nhiệt độ 70-90°C, độ ẩm <15%. Hệ thống thông gió tốt.
  • Phòng xông hơi ướt (Steam Room): Vật liệu gạch mosaic, đá, hoặc vật liệu composite chịu nhiệt và ẩm. Nhiệt độ 40-50°C, độ ẩm 100%. Phải có hệ thống thoát nước và vòi xịt vệ sinh.
  • Bể sục Jacuzzi/Vitality Pool: Nhiệt độ nước 36-38°C, hệ thống lọc tuần hoàn và khử trùng hiện đại (ozone, UV thay vì clo nồng độ cao).
  • Phòng lạnh/Buồng băng (Ice Room/Snow Cabin): Để trị liệu sốc nhiệt sau khi xông hơi, nhiệt độ 5-10°C.
  • Vòi sen trải nghiệm (Experience Shower): Kết hợp nhiều kiểu phun nước, ánh sáng và mùi hương.
  • An toàn: Tất cả các sàn trong khu vực này phải có độ nhám cao, chống trơn trượt tuyệt đối. Biển báo nhiệt độ rõ ràng.

2.4. Phòng Trị Liệu (Treatment Rooms):

• Mục tiêu: Tạo ra một không gian hoàn toàn riêng tư, yên tĩnh và thư thái để thực hiện liệu trình.
• Tiêu chuẩn thiết kế:
  • Cách âm: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Tường, cửa và trần phải được xử lý cách âm chuyên nghiệp.
  • Diện tích: Tối thiểu 9-12m² cho phòng đơn và 15-18m² cho phòng đôi.
  • Giường trị liệu: Chất lượng cao, có thể điều chỉnh độ cao, có lỗ úp mặt thoải mái.
  • Ánh sáng: Có thể điều chỉnh cường độ (dimmable) và nhiệt độ màu. Ưu tiên ánh sáng gián tiếp, ấm áp.
  • Kiểm soát nhiệt độ: Có hệ thống điều hòa riêng cho từng phòng.
  • Tiện ích: Có bồn rửa tay, tủ đựng đồ nghề gọn gàng. Một số phòng cao cấp có thể có phòng tắm riêng.

2.5. Khu Vực Thư Giãn (Relaxation Lounge):

• Mục tiêu: Không gian tĩnh lặng để khách hàng nghỉ ngơi, hấp thụ lợi ích của liệu trình và dần quay trở lại trạng thái bình thường.
• Tiêu chuẩn thiết kế:
  • Tách biệt hoàn toàn khỏi các khu vực ồn ào.
  • Ghế nằm hoặc giường nghỉ công thái học (ergonomic).
  • Có thể trang bị tai nghe với nhạc thiền hoặc âm thanh tự nhiên.
  • Cung cấp chăn ấm, gối.
  • Ánh sáng rất dịu nhẹ. Khung cảnh nhìn ra vườn hoặc hồ nước là lý tưởng.

2.6. Các Khu Vực Khác:

• Phòng tập Yoga/Thiền: Sàn gỗ, không gian mở, thoáng đãng, tầm nhìn đẹp.
• Phòng Gym: Trang thiết bị hiện đại, thông gió tốt.
• Khu vực ẩm thực/Quầy nước: Phục vụ đồ ăn nhẹ, nước ép, trà thảo mộc. Thiết kế mở, gần gũi thiên nhiên.

Phần 3: Tiêu Chuẩn về các Yếu Tố Cảm Quan và Kỹ Thuật

3.1. Thị Giác (Sight):

• Hệ thống chiếu sáng:
  • Sử dụng nhiều lớp ánh sáng: Ánh sáng chung (Ambient), ánh sáng chức năng (Task), ánh sáng điểm nhấn (Accent).
  • Nhiệt độ màu: Ưu tiên tông màu ấm (2700K – 3000K) để tạo cảm giác ấm cúng.
  • Tất cả đèn ở khu vực trị liệu và thư giãn phải có thể điều chỉnh độ sáng (dimmable).
• Bảng màu:
  • Sử dụng các màu sắc của tự nhiên: màu đất (nâu, be), xanh lá cây, xanh dương nhạt, màu của đá. Tránh các màu quá chói, kích thích.
• Vật liệu:
  • Chân thật, mộc mạc: Gỗ thô, đá tự nhiên, xi măng trần, vải lanh.
  • Bề mặt: Kết hợp giữa bề mặt nhẵn (kính, kim loại mờ) và bề mặt thô (đá, gỗ) để tạo chiều sâu.

3.2. Thính Giác (Sound):

• Kiểm soát âm học: Xử lý tiêu âm cho tường, trần để loại bỏ tiếng vang và tạp âm từ bên ngoài. Sử dụng rèm vải dày, thảm, tấm trang trí bằng nỉ hoặc gỗ.
• Âm thanh nền (Soundscape): Hệ thống âm thanh chất lượng cao, phát nhạc không lời, nhạc thiền, âm thanh của tự nhiên (tiếng suối chảy, chim hót). Âm lượng phải được kiểm soát ở mức vừa phải.

3.3. Khứu Giác (Scent):

• Hương thơm trị liệu (Aromatherapy): Sử dụng máy khuếch tán tinh dầu thiên nhiên. Mỗi khu vực có thể có một mùi hương đặc trưng (sả chanh ở sảnh, oải hương ở phòng thư giãn).
• Chất lượng không khí: Hệ thống thông gió (HVAC) phải đảm bảo không khí luôn trong lành, không có mùi ẩm mốc hay hóa chất.

3.4. Xúc Giác (Touch):

• Nhiệt độ: Duy trì nhiệt độ dễ chịu và ổn định ở từng khu vực.
• Vật liệu: Cảm nhận của vật liệu khi chạm vào rất quan trọng. Sàn gỗ ấm áp, đá mát lạnh, khăn bông mềm mại, áo choàng mịn màng.

3.5. Các Yếu Tố Kỹ Thuật Quan Trọng:

• Hệ thống HVAC (Thông gió, sưởi và điều hòa không khí): Phải được thiết kế chuyên biệt, có khả năng kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm chính xác cho từng khu vực (phòng xông hơi khô cần thông gió khác phòng massage).
• Hệ thống cấp thoát nước: Áp lực nước phải mạnh và ổn định. Hệ thống thoát nước hiệu quả, đặc biệt ở khu vực ướt để tránh đọng nước, ẩm mốc. Hệ thống lọc nước là một điểm cộng lớn.
• Tính bền vững (Sustainability): Sử dụng vật liệu tái chế, thiết bị tiết kiệm năng lượng (đèn LED), hệ thống thu gom nước mưa, tấm năng lượng mặt trời. Điều này không chỉ tốt cho môi trường mà còn cộng hưởng với triết lý “wellness”.

KOVITECH là một trong những công ty chuyên cung cấp các giải pháp tổng thể cho các dự án spa & wellness tại Việt Nam. Vai trò của họ không chỉ dừng lại ở một công đoạn mà bao trùm toàn bộ quá trình, từ khâu lên ý tưởng ban đầu cho đến khi dự án hoàn thiện và đi vào hoạt động.

1. Tư vấn và Thiết kế

• Tư vấn Giải pháp Tổng thể: Kovitech không chỉ nhận thiết kế theo yêu cầu, mà còn tư vấn cho chủ đầu tư về mô hình kinh doanh phù hợp với xu thế thị trường, đối tượng khách hàng mục tiêu và ngân sách đầu tư. Họ là đơn vị tiên phong trong việc đưa các mô hình Jjimjilbang (Hàn Quốc) và Onsen (Nhật Bản) về Việt Nam.
• Thiết kế Kiến trúc và Nội thất: Đội ngũ kiến trúc sư của Kovitech chịu trách nhiệm thiết kế không gian, bố trí mặt bằng, đảm bảo các khu vực chức năng được sắp xếp một cách khoa học, hợp lý, tạo ra một “hành trình trải nghiệm” liền mạch cho khách hàng.
• Thiết kế Công nghệ: Đây là một vai trò quan trọng, đặc biệt đối với các khu vực trị liệu nhiệt như sauna, steam room, jacuzzi. Kovitech sẽ thiết kế hệ thống công nghệ, bao gồm hệ thống điện, nước, thông gió, và các thiết bị chuyên dụng để đảm bảo hiệu quả trị liệu và sự an toàn tuyệt đối.

2. Cung cấp Thiết bị

• Kovitech đóng vai trò là nhà phân phối và cung cấp các thiết bị, vật tư chuyên dụng cho ngành spa. Điều này đảm bảo rằng các thiết bị được sử dụng trong dự án đều đạt tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng và an toàn.
• Họ hợp tác với nhiều nhãn hàng nổi tiếng từ Hàn Quốc, Nhật Bản và các quốc gia khác để mang đến những công nghệ mới và hiện đại nhất, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ.

3. Thi công và Hoàn thiện

• Thi công trọn gói: Kovitech đảm nhận việc thi công hoàn thiện toàn bộ dự án, bao gồm cả phần kiến trúc, nội thất, hệ thống cơ điện và lắp đặt các thiết bị. Điều này giúp đảm bảo sự đồng bộ và chất lượng từ thiết kế đến thực tế.
• Kiểm soát chất lượng: Với kinh nghiệm chuyên sâu, họ có thể giám sát chặt chẽ quá trình thi công, đảm bảo mọi chi tiết đều được thực hiện đúng theo bản vẽ và tiêu chuẩn kỹ thuật đã đề ra.

Tóm lại, vai trò của Kovitech là trở thành đối tác chiến lược, cung cấp một giải pháp toàn diện từ A đến Z cho các dự án spa & wellness. Bằng cách tích hợp cả ba khâu: tư vấn, thiết kế và thi công, chúng tôi giúp chủ đầu tư tiết kiệm thời gian, tối ưu chi phí và đảm bảo chất lượng, tạo ra những công trình đạt chuẩn quốc tế.

Thiết kế wellness spa là một nghệ thuật và khoa học phức tạp. Nó đòi hỏi sự thấu hiểu sâu sắc về tâm lý con người và sự tỉ mỉ trong từng chi tiết kỹ thuật. Một không gian được thiết kế thành công không chỉ đẹp về mặt thẩm mỹ, mà còn phải trở thành một công cụ trị liệu mạnh mẽ, giúp khách hàng tìm thấy sự bình yên và tái tạo năng lượng từ sâu bên trong. Một thiết kế thành công phải tạo ra một môi trường mà ở đó, khách hàng không chỉ cảm thấy được chăm sóc bên ngoài, mà còn được chữa lành và tái tạo năng lượng từ sâu thẳm bên trong.